Gratis bereikbaar op 0800 2000

Ouderenmishandeling en ontspoorde mantelzorg

Opzet of ontspoorde mantelzorg?

AQH6663.TIFDoor de toenemende vergrijzing worden in de toekomst meer mensen afhankelijk van de zorg van anderen. De langdurige verzorging van een oudere kan worden ervaren als een te zware last, waardoor de mantelzorger of verzorgende niet meer goed voor de oudere kan zorgen. Dit kan leiden tot een verkeerde behandeling van de oudere. Dit noemen we ontspoorde mantelzorg. Een belangrijk kenmerk van ontspoorde zorg is dat deze niet opzettelijk is.

Bij ouderenmishandeling is wel sprake van opzet. Ouderenmishandeling is mishandeling van een oudere door iemand uit het directe netwerk van de oudere. Dit kan een familielid, vriend of kennis, hulpverlener of een mantelzorger zijn. Vaak is het slachtoffer deels of helemaal afhankelijk van deze persoon. Het  kan gaan om lichamelijk, geestelijk of seksueel geweld maar ook om financieel misbruik of het onthouden van (medische) zorg. Voorbeelden van moedwillige mishandeling zijn misbruik, pesterijen en het afreageren van agressie.

Ouderenzorg herkennen

Ouderenmishandeling komt voor in huiselijke kring, maar ook in een zorginstelling. In huiselijke kring betekent het: mishandeling door partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden of huisvrienden. Dit is een vorm van huiselijk geweld. In een zorginstelling gaat het om mishandeling door beroepskrachten in de zorg.

Signalen van ouderenmishandeling kunnen zijn:

– zichtbaar letsel;
– overdreven schrikreactie bij een onverwachte aanraking;
– onsamenhangende verklaringen over verwondingen;
– depressies of onverklaarbare angst;
– schichtig of teruggetrokken gedrag;
– onverklaarbare uitgaven;
– onbetaalde rekeningen en aanmaningen;
– lege koelkast.

Taboe

Zowel opzettelijke mishandeling als ontspoorde zorg zijn onaanvaardbaar. Op het onderwerp rust nog steeds een groot taboe. Slachtoffers treden niet snel naar buiten met deze problematiek. Maar ook overbelaste mantelzorgers geven niet makkelijk toe dat ze de zorg eigenlijk niet (meer) aankunnen. Als het probleem niet op tafel komt, kan het moeilijk worden aangepakt. Maar er is hulp mogelijk. Soms verbetert de situatie al aanzienlijk door de mantelzorger te ondersteunen. Bij opzettelijke mishandeling zijn andere stappen mogelijk om de situatie te keren.

Om het taboe te doorbreken is er elk jaar op 15 juni de Dag tegen Ouderenmishandeling om mensen bewust te maken van het bestaan van ouderenmishandeling.

Vermoed jij ouderenmishandeling? Dit is wat je kunt doen.

  1. Let op mogelijke signalen van ouderenmishandeling, zoals blauwe plekken, veranderingen in gedrag, plotselinge angstklachten, geldgebrek of betalingsachterstanden of hoe de oudere bijvoorbeeld reageert op de vermoedelijke ‘pleger’. Is het eenmalig of komt het langere tijd achter elkaar voor?
  2. Praat over je zorgen met iemand uit de omgeving van de oudere, zoals een familielid, een buurvrouw of de verzorger. Misschien herkent de ander deze signalen ook.
  3. Praat met de oudere. Een simpel praatje is soms al voldoende om de oudere te laten weten dat je er voor hem/haar bent en dat hij/zij niet alleen is.
  4. Praat met de vermoedelijke ‘pleger’. Stel open vragen, bijvoorbeeld, hoe gaat het met de verdeling van zorgtaken?

Je kunt bij ons terecht

Je kunt altijd gratis bellen met een Veilig Thuis medewerker via 0800 2000 of chatten via www.veiligthuishollandsmidden.nl. Dit kan ook anoniem. Als jij de situatie beschrijft, kunnen de hulpverleners je advies geven over wat jij kunt doen en hoe zij je kunnen helpen.

Folders en factsheets

Factsheet – Ouderenmishandeling en ontspoorde mantelzorg
Factsheet – Financieel misbruik
Checklist –  Ouderenmishandeling checklist financiën