Deze zomer heeft het Aanjaagteam voor de Lokale Allianties tegen financieel misbruik van ouderen haar werkzaamheden afgerond en hiervan verslag gedaan. Tegelijkertijd verscheen het rapport van Regioplan over de kernfuncties en effecten van de Allianties. Er is een gestage groei gaande van lokale netwerken. Door de publiek-(semi)private samenwerking kan een Lokale Alliantie een belangrijke meerwaarde hebben in het voorkomen en signaleren van financieel misbruik voor alle leeftijdsgroepen.
De oprichting van Lokale Allianties is het afgelopen jaar in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport verder aangejaagd en ondersteund door een aanjaagteam. “Het is een publiek-(semi-)private samenwerking. Het netwerk van deelnemers delen en gebruiken hun kennis van voorkoming en misbruik van ouderen met elkaar op lokaal, soms regionaal, niveau. Binnen een Lokale Alliantie ontstaan zogenoemde ‘korte lijntjes’: deelnemers weten elkaar te vinden in gevallen van een niet pluis gevoel of spoed. De belangrijkste bijdrage in de voorkoming van misbruik van kwetsbare mensen door Lokale Allianties is gelegen in de ontwikkeling van bewustwording en deskundigheidsbevordering van het steeds vroeger signaleren van risico’s die mensen persoonlijk lopen om misbruikt te worden. Eenmaal opgestart ontstaan verschillende functies binnen de Lokale Allianties: een netwerk-, voorlichtings-, signalerings-, consultatie- en casuïstiekfunctie. De opgebouwde kennis en ervaringen in de Lokale Allianties kan gemeenten ook input bieden voor aanscherping van beleid.”, aldus het Aanjaagteam.
Bevindingen
Momenteel zijn er 62 Lokale Allianties in verschillende ontwikkelfases, verspreid over alle provincies en Veilig Thuis-regio’s. Op peildatum 1 januari 2018 waren der 16 lokale allianties in werking en 19 in oprichting: er is dus veel werk verzet in het afgelopen jaar. Het Aanjaagteam heeft haar werkzaamheden afgerond en heeft de bevindingen beschreven in het het rapport ‘Lokale allianties. Groeiende beweging in de aanpak van financieel misbruik van ouderen’. Conclusie:
• Er is geen gebrek aan bevlogenheid van initiatiefnemers, het nieuwe netwerk van de Lokale Alliantie is daar tevens afhankelijk van.
• Bestaande Lokale Allianties zijn zeer bereid hun reeds opgedane kennis en pionierswerk te delen zodat anderen daarvan kunnen leren en geïnspireerd raken.
• Het aantal regionale Lokale Allianties, die meerdere gemeenten bedienen, is ten opzichte van 2017 toegenomen.
• Zowel (kwetsbare) ouderen als professionals uit een gebied waar een Lokale Alliantie actief is, hebben nieuwe kennis en handvatten verkregen.
• De inhoudelijke link van de landelijke Brede Alliantie ‘Veilig financieel ouder worden’ als expertgroep en de Lokale Allianties heeft concreter handen en voeten nodig.
Concrete resultaten
De werking en het effect van de Lokale Allianties zijn door Regioplan onderzocht. De resultaten zijn opgenomen in het onderzoeksrapport ‘Lokale Allianties Financieel veilig ouder worden: de kernfuncties van een Lokale Alliantie’. Er zijn nogal wat verschillen in de mate waarin de lokale netwerken opereren. Naast een beschrijving welke kernfuncties een Lokale Alliantie idealiter heeft en hoe dit concreet in de praktijk uitwerkt, wordt duidelijk welk effect een Lokale Alliantie kan hebben. “De rode draad van dit rapport is dat de lokale allianties een belangrijke meerwaarde kunnen bieden in het voorkomen en tijdig signaleren van financieel misbruik; preventie dus, niet alleen met betrekking tot financieel misbruik van ouderen, maar van iedereen die daar slachtoffer van dreigt te worden of al reeds is, ongeacht zijn of haar leeftijd. Met de lokale allianties krijgen de publieke partijen, de meldcodeplichtige professionals, inclusief de hulpverleners die geacht worden financieel misbruik aan te pakken, er letterlijk duizenden private partijen bij die meekijken en meeluisteren en signalen kunnen oppakken die de publieke partijen per definitie niet kunnen oppakken. Het preventieve netwerk krijgt daarmee een veel groter bereik wat substantieel kan bijdrage aan het verkleinen van de kans dat men slachtoffer wordt van financieel misbruik. Dat netwerk kan ook voor andere maatschappelijke thema’s ingezet worden, bijvoorbeeld ten behoeve van het actieprogramma ‘Eén tegen eenzaamheid‘. Ook hier kunnen met de specifieke expertise van de alliantiepartners met name preventieve activiteiten worden opgezeten kan zodoende een bijdrage worden geleverd aan het voorkomen van eenzaamheid.”, aldus Regioplan.
Downloads
Lokale allianties. Groeiende beweging in de aanpak van financieel misbruik van ouderen
Lokale Allianties Financieel veilig ouder worden: de kernfuncties van een Lokale Alliantie